Ekologia a ochrona środowiska – czy to to samo?

Temat ekologii oraz ochrony otaczającej nas przyrody jest coraz popularniejszy ze względu na stan degradacji środowiska naturalnego w Polsce i na świecie. Często mówiąc o recyklingu czy odnawialnych źródłach energii używa się pojęcia ekologii. Czy ekologia a ochrona środowiska i ochrona przyrody są tym samym? Wyjaśniamy.

Ekologia a ochrona środowiska – definicje

Pojęcia ekologii i ochrony środowiska są używane zamiennie, mimo że występują między nimi różnice. Ekologia a ochrona środowiska, jak to rozgraniczyć? Najprościej mówiąc, ekologia to nauka, która bada otaczającą nas przyrodę, wzajemne oddziaływanie organizmów i ich otoczenia oraz dotyczące ich zjawiska i procesy. Ochrona środowiska to wszystkie działania mające na celu utrzymanie go w naturalnej formie i naprawienie szkód, jakimi zostało już dotknięte. Wśród przykładów ochrony środowiska wymienia się przeciwdziałanie zanieczyszczeniom czy recykling.

Pomimo że ekologia z ochroną środowiska różnią się, chociażby pod względem definicji, przedrostek „eko” przylgnął do wszelkich działań z zakresu tego drugiego. Mówiąc, że prowadzimy ekologiczny tryb życia, nie mamy na myśli badania otaczającej nas przyrody, tylko ograniczenie jego degradacji, a więc ochronę, na przykład poprzez odpowiedzialne gospodarowanie zasobami naturalnymi Ziemi. Z tego względu mimo różnic między ekologią a ochroną środowiska również w tym artykule pojęcie ekologii będzie związane z troską o otaczającą nas naturę oraz przywracaniem równowagi przyrodniczej.​​​​​​​

Ekologia w życiu codziennym i jej wyzwania

Ekologiczny tryb życia wcale nie musi wiązać się z radykalnymi zmianami i mnóstwem wyrzeczeń. Wystarczy, że podejmiesz kilka kroków, aby choć trochę przyczynić się do polepszenia stanu środowiska naturalnego. Segregacja odpadów, korzystanie z żarówek energooszczędnych czy rezygnacja z plastikowych reklamówek to tylko kilka przykładów ekologicznych nawyków w życiu codziennym. Kiedy na zewnątrz robi się coraz cieplej, warto zamienić samochód na rower. Taka podróż do pracy nie tylko pomoże zmniejszyć poziom zanieczyszczenia powietrza, ale i przyczyni się do poprawy samopoczucia.

Niezwykle cennym zasobem jest woda, dlatego warto zadbać o ograniczenie jej zużycia, na przykład dzięki drobnym nawykom, jak nastawianie tylko pełnej pralki czy zbieranie deszczówki do podlewania roślin. Dobrym pomysłem jest również zakup dzbanka z filtrem, co pomoże nie tylko ograniczyć produkcję plastiku, ale i wody, która jest wykorzystywana do tego procesu. Kolejnym sposobem ochrony środowiska w życiu codziennym jest rozważne planowanie zakupów – taki nawyk pozwoli Ci uniknąć marnowania jedzenia i sporo zaoszczędzić. Inwestycjami wymagającymi wkładu finansowego, który później przełoży się na pokaźne oszczędności i ochronę środowiska przyrodniczego są panele fotowoltaiczne, budowa przydomowej oczyszczalni ścieków czy samochód elektryczny.

Ochrona środowiska – stan środowiska naturalnego w Polsce

W przeciągu ostatnich dziesięcioleci w Polsce, mimo wielu problemów, można zaobserwować powolną poprawę stanu środowiska naturalnego, którego degradacja łączy się między innymi z rozwojem przemysłu ciężkiego i ogrzewaniem domów węglem. Mimo rozpowszechnienia technologii umożliwiających ograniczenie emisji zanieczyszczeń stan środowiska naturalnego w kraju wciąż nie jest zadowalający.

Jednym z głównych problemów środowiskowych w Polsce jest zła jakość powietrza. Co prawda w porównaniu do poprzednich lat sytuacja uległa niewielkiej poprawie, jednak stężenie szkodliwych substancji w powietrzu nadal przekracza normy, a według raportów z 2022 roku aż 33 z 55 miast z najgorszą jakością powietrza w Europie zajmuje tereny Polski. Wiele do życzenia pozostawia także jakość wód, do których przez lata przedostawały się ścieki przemysłowe oraz niewłaściwie eksploatowanych, sztucznie nawożonych i zanieczyszczonych odpadami gleb.​​​​​​​​​​​​​​

Jak wygląda świadomość ekologiczna Polaków?

Raporty dotyczące edukacji ekologicznej są zgodne – Polacy rozumieją, jak ważne jest dbanie o przyrodę. Przyczyniło się do tego rozpowszechnienie nauki o ochronie środowiska, anomalie pogodowe, które można zaobserwować gołym okiem oraz alarmujące opinie ekologów. Ludzie coraz częściej zdają sobie sprawę ze złej jakości powietrza w kraju i tego, jak ważne jest dbanie o jego poprawę, dlatego w ostatnich latach obserwuje się sukcesywne odchodzenie od pieców węglowych. Z troski o przyszłe pokolenia oraz stan zdrowia społeczeństwa coraz więcej Polaków segreguje odpady, ogranicza zużycie wody i energii elektrycznej. Innymi powszechnymi sposobami ochrony środowiska w kraju jest stosowanie toreb wielokrotnego użytku oraz inwestowanie w odnawialne źródła energii i ekologiczne oczyszczanie ścieków.

Największe zagrożenia środowiskowe i sposoby radzenia sobie z nimi – brudne powietrze, śmieci

Jednym z największych zagrożeń środowiskowych jest globalne ocieplenie, czyli wzrost temperatury na skutek przedostawania się gazów cieplarnianych do atmosfery. Wiąże się ono ze spalaniem paliw kopalnianych, które są także powodem wysokiego zanieczyszczenia powietrza. Zapobieganiu tego zagrożenia mogą służyć takie działania na rzecz ochrony środowiska, jak np. ograniczenie transportu samochodowego czy zachowanie rozwagi podczas robienia codziennych zakupów. Problemem są również wszechobecne śmieci, które prowadzą w szczególności do skażenia gleb, wód oraz powietrza. Z tego względu tak istotna jest segregacja odpadów i ograniczenie zużycia szkodliwych dla środowiska plastików.

Aby walczyć z zagrożeniami środowiskowymi, kraje UE starają się rozwinąć sektor rolnictwa ekologicznego. Jaka jest zależność pomiędzy rolnictwem ekologicznym a ochroną środowiska? Przede wszystkim zakłada ono korzystanie z odnawialnych źródeł energii i wytwarzanie produktów bez użycia sztucznych nawozów i pestycydów, które zagrażają nie tylko zdrowiu człowieka, ale i zwierząt, roślin, grzybów oraz insektów.

Ekologiczne nawyki pozwolą Ci nie tylko zaoszczędzić pieniądze, ale przede wszystkim przyczynią się do lepszego stanu środowiska, dlatego tak istotne jest budowanie świadomości ekologicznej.