Zrównoważony rozwój i jego cele. Definicja i idee w praktyce

Zrównoważony rozwój jest niezbędnym procesem, który może zapewnić bezpieczną przyszłość zarówno tobie, jak i kolejnym pokoleniom. Zadbanie o sektory związane z gospodarką, innowacjami, zdrowiem czy społeczeństwem to troska o funkcjonowanie w globalnej wiosce każdej jednostki z osobna. Zapewnia to godne warunki życia i takie same szanse, niezależnie od pochodzenia, rasy, miejsca zamieszkania i sytuacji ekonomicznej.

Czym jest zrównoważony rozwój?

Według ONZ zrównoważony rozwój definiowany jest jako „rozwój, który zabezpiecza obecne potrzeby osób bez ograniczania realizacji potrzeb przyszłych pokoleń”. Oznacza to, że koncepcja zakłada zarówno społeczny, jak i ekonomiczny wzrost w taki sposób, aby polepszyć funkcjonowanie ludzi teraz i w przyszłości. Celem jest zbudowanie takiego modelu, dzięki któremu teraźniejsze działania nie będą ograniczały możliwości gospodarczych następnych pokoleń.

Zasada zrównoważonego rozwoju po raz pierwszy pojawiła się w gałęzi leśniczej i odnosiła się do sposobu wycinki drzew w lasach w taki sposób, aby nie zlikwidować „zielonych płuc”. W latach 80. XX wieku termin sustainable został przejęty przez ekologów i wszedł jako pojęcie także do debaty politycznej. Na tę chwilę to termin kojarzony właśnie z ekologią – z tego względu ekorozwój i rozwój zrównoważony są pojęciami, które wzajemnie się uzupełniają.​​​​​​​

​​​​​​​Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ

ONZ wyróżnia 17 celów zrównoważonego rozwoju, które można wprowadzić za pomocą 169 działań. Do ich wdrażania zobowiązani są wszyscy: rządy państw, organizacje pozarządowe, organizacje międzynarodowe, obywatele, sektory biznesu i nauki. Celami zrównoważonego rozwoju są:

1. Koniec z ubóstwem
2. Zero głodu
3. Dobre zdrowie i jakość życia
4. Dobra jakość edukacji
5. Równość płci
6. Czysta woda i warunki sanitarne
7. Czysta dostępna energia
8. Wzrost gospodarczy i godna praca
9. Innowacyjność, przemysł, infrastruktura
10. Mniej nierówności
11. Zrównoważone miasta i społeczności
12. Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja
13. Działania w dziedzinie klimatu
14. Życie pod wodą
15. Życie na lądzie
16. Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje
17. Partnerstwa na rzecz celów

Dlaczego zrównoważony rozwój i dążenie do jego celów jest tak ważne? Przyszłość funkcjonowania ludzkości na Ziemi jest zależna od podejmowanych w tej chwili działań. Jest to odpowiedzialność zbiorowa (działania zrównoważonego rozwoju wynikają pośrednio z postępującej globalizacji) i każdego z osobna, ponieważ robisz to też dla siebie, Twoich bliskich i Waszej jakości życia. Działania obejmują swoim zakresem: zrównoważony rozwój w gospodarstwie; zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa; zrównoważony rozwój w polityce; zrównoważony rozwój energetyczny i w transporcie.

Cele stanowią część Agendy 2030. Jest ona źródłem informacji na temat podejmowanych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Wymienione cele mają stać się strategią dalszego funkcjonowania i transformacji życia na Ziemi do 2030 roku.

Fundament Celów Zrównoważonego Rozwoju

Cele zawarte w Agendzie można podzielić na 5 obszarów, tzw. 5xP:

• people (ludzie);
• planet (planeta);
• prosperity (dobrobyt);
• peace (pokój);
• partnership (partnerstwo).

Wyznaczone w agendzie cele mają zostać osiągnięte przez zadania (targets), których czas realizacji wyznaczono do 2030 roku. Niniejsze plany zastąpiły Milenijne Cele Rozwoju, które miały zostać zrealizowane do 2015 roku. Aby monitorować postęp realizacji celów, stosuje się odpowiednie wskaźniki, których jest aż 231. Są one kontrolowane przez rządy (w Polsce za raportowanie odpowiada GUS).

Droga do zrównoważonego rozwoju – jakie działania podejmować?

Rozpisane na każdy obszar działania (łącznie 169) mają zostać osiągnięte do 2030 roku. Przykładami działań na rzecz zrównoważonego rozwoju są:

• eliminacja skrajnego ubóstwa w odniesieniu do ludzi na całym świecie;
• tworzenie polityki do walki z ubóstwem na poziomie krajowym, regionalnym i międzynarodowym oparte o strategie rozwoju;
• utworzenie systemów zrównoważonej produkcji żywności i wdrożenie praktyk prężnego rolnictwa, dzięki którym wydajność i produkcja gospodarki mają znacząco wzrosnąć;
• stworzenie warunków do zapewnienia różnorodności genetycznej nasion, roślin uprawnych, zwierząt hodowlanych i domowych, powiązanych z nimi dzikich gatunków;
• zmniejszenie globalnego wskaźnika umieralności okołoporodowej do poziomu poniżej 70 przypadków/100000 żywych urodzeń;
• eliminacja epidemii AIDS, gruźlicy, malarii, chorób tropikalnych, zwalczenie wirusowego zapalenia wątroby, chorób wodopochodnych i zakaźnych;
• zwiększenie liczby młodzieży i dorosłych, którzy posiadają odpowiednie umiejętności (techniczne i zawodowe), zaspokojenie potrzeb uzyskania zatrudnienia;
• nabywanie umiejętności czytania, pisania i liczenia przez młodzież, dorosłych kobiety i mężczyzn;
• eliminowanie dyskryminacji wobec kobiet i dziewcząt we wszystkich formach;
• eliminowanie szkodliwych praktyk: wczesne, przymusowe małżeństwa, małżeństwa dzieci, okaleczanie żeńskich narządów płciowych;
• zapewnienie dostępu do bezpiecznej wody pitnej;
• wdrożenie zarządzania zasobami wodnymi na wszystkich poziomach;
• podwojenie wskaźnika wzrostu globalnej efektywności zużycia energii;
• osiągnięcie wyższego poziomu wydajności gospodarczej poprzez: innowacje, modernizację technologiczną, dywersyfikację;
• pracowanie i wdrożenie strategii do zatrudniania młodych ludzi oraz Globalny Pakt Pracy;
• zwiększenie dostępu do technologii informacyjnych i komunikacyjnych, dążenie do przystępnego cenowo i powszechnego internetu;
• wspieranie krajowego rozwoju technologicznego, badań i innowacyjności w krajach rozwijających się;
• poprawienie regulacji i regularne monitorowanie rynków globalnych, instytucji finansowych, wzmocnienie we wdrażaniu tych regulacji;
• wzmocnienie wysiłków na rzecz ochrony i zabezpieczenia światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego;
• wspieranie korzystnych dla środowiska, ekonomii i społeczeństwa integralnych połączeń pomiędzy obszarami miejskimi, podmiejskimi, wiejskimi poprzez lepsze planowanie zagospodarowania na poziomie krajowym i regionalnym;
• zrównoważone zarządzanie i efektywne wykorzystywanie zasobów naturalnych;
• promowanie praktyk w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych, zgodnych z polityką i priorytetami krajowymi.