Pierwszy samochód elektryczny na świecie – krótka historia pojazdu

Pierwszy samochód elektryczny na świecie to wbrew pozorom nie taki najnowszy wynalazek. Elektryki, które zapoczątkowały rozwój bezemisyjnej motoryzacji, powstały prawie 200 lat temu. Poznaj historię samochodu elektrycznego, rozwoju jego produkcji oraz postępu technologicznego.

Pierwszy samochód elektryczny – kiedy powstał?

Większość ludzi żyje w przekonaniu, że historia samochodu elektrycznego jest bardzo krótka. Nic bardziej mylnego! Pierwsze auto elektryczne powstało już w latach 30. XIX wieku, a niebagatelny wpływ na jego debiut miała rewolucja przemysłowa zapoczątkowana ok. 70 lat wcześniej. Pierwsze prototypy elektrycznego auta wyszły spod rąk Szkota Roberta Andersona oraz Amerykanina Thomasa Davenporta.

Samochody obydwu wynalazców powstały w podobnym czasie. Anderson pracował nad swoim pojazdem elektrycznym w latach 1832-1839, a Davenport konstruował swojego elektryka od 1834 do 1836 r. Zatem kto wynalazł samochód elektryczny? Teoretycznie pierwszy pojazd elektryczny należy przypisać amerykańskiemu wynalazcy. Natomiast w praktyce obydwu panów można nazwać pionierami elektrycznej motoryzacji.

Choć pierwsze samochody elektryczne powstały na początku XIX wieku, to ich funkcjonalność była mocno ograniczona. Pierwsze samochody elektryczne umożliwiające sprawne poruszanie się po ulicach zaczęły powstawać w drugiej połowie XIX w. Światło dzienne ujrzały wtedy wynalazki takie jak akumulator kwasowo-ołowiowy oraz komutator. Elementy te ułatwiły budowę i funkcjonowanie pierwszych samochodów elektrycznych napędzanych prądem stałym.​​​​​​​

Jak wyglądał pierwszy samochód elektryczny?

Pierwsze auta elektryczne pod względem wyglądu nie różniły się znacząco od ówczesnych pojazdów. Tak zwane elektromobile często przypominały karoce, które napędzane były siłą koni. Te ostatnie stanowiły silną konkurencję dla elektrycznych samochodów. Pierwsze auta elektryczne nie osiągały bowiem zawrotnych wyników w kwestii prędkości.

Z czasem zaczęto eksperymentować z konstrukcją samochodów elektrycznych. W 1899 r. powstało auto o nadwoziu w kształcie pocisku. Opływowa budowa pozwoliła zwiększyć prędkość, ale wciąż nie stanowiła optymalnego rozwiązania. Dalsze prace na rzecz elektrycznej motoryzacji rozwinęły się po II WŚ. Proces ten podążał (i wciąż podąża) głównie w kierunku miniaturyzacji podzespołów.

Czym się charakteryzował pierwszy samochód elektryczny?

Pierwsze samochody elektryczne charakteryzowało to, że były mało wydajne. W debiutanckich modelach zasilanie stanowiło ogniwo galwaniczne Volty, które odgrywało rolę prekursora współczesnej baterii. To źródło energii zapewniało maksymalną prędkość sięgającą jedynie kilkunastu kilometrów na godzinę.

Zasięg pierwszych samochodów elektrycznych również pozostawiał wiele do życzenia. Parametr ten wynosił około 50 km. Stosunkowo niska wydajność wpłynęła na sposób wykorzystywania XIX-wiecznych elektryków. Pierwsze samochody elektryczne często pełniły funkcję taksówek do przemieszczania się po ulicach miast w Europie czy Ameryce.​​​​​​​

Jak wyglądała ewolucja samochodów elektrycznych?

Pierwszy samochód elektryczny na świecie miał mocno ograniczone możliwości. Jednak niska wydajność, mała prędkość maksymalna czy niewielki zasięg jedynie motywowały wynalazców z całego świata do pracy nad coraz lepszymi prototypami pojazdów. Dynamiczny rozwój elektrycznej motoryzacji na początku XX wieku został jednak zahamowany przez boom na samochody spalinowe. Ówczesne ograniczenia techniki elektroenergetycznej, wprowadzenie rozruszników elektrycznych do zapłonu silników spalinowych czy też skonstruowanie chłodnicy wpływającej na zwiększenie zasięgu aut sprawiło, że elektryki straciły na popularności.

Przełomowym wydarzeniem w historii samochodów elektrycznych było skonstruowanie tranzystora. Wynalazek z 1947 r. stał się zaczątkiem do miniaturyzacji oprzyrządowania. Zastosowanie tranzystora umożliwiło produkcję pojazdu osiągającego prędkość ok. 100 km/h i oferującego pracę przez godzinę po 1 ładowaniu. Wspomniane ulepszenia były przełomowe, ale miały też swoje wady. Elektryczne pojazdy wyposażone w tranzystor okazały się kosztowne, przez co fabrykanci nie byli w stanie wyprodukować takich aut masowo.

Kolejny przełom w produkcji samochodów elektrycznych miał miejsce w latach 80. ubiegłego wieku. Amerykańskie instytucje państwowe, w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń, nałożyły na producentów obowiązek wytwarzania określonej liczby elektryków. Doprowadziło to do masowej produkcji samochodów takich jak General Motors EV1, Honda EV Plus czy Toyota RAV4 EV. Wspomniane modele powstały jednak w nakładzie kilkuset samochodów, bo skargi wytwórców szybko doprowadziły do zawieszenia rozporządzenia.

Prawdziwe odrodzenie elektrycznej myśli motoryzacyjnej nastąpiło na przełomie XIX i XX wieku. W 1997 r. zbudowany został znany model Toyota Prius – pierwszy samochód elektryczny z napędem hybrydowym, który wprowadzono do masowej produkcji. Kolejne lata przyniosły wynalazki spod znaku Tesli. Sportowy model Roadster powstał w 2008 r. i tuż obok Nissana Leaf (2009 r.) czy Renaulta Zoe (2012 r.) stanowi jeden z najbardziej rozpoznawalnych samochodów elektrycznych. Dziś większość dużych firm motoryzacyjnych takich jak Mercedes czy Volkswagen dąży do ograniczenia spalinowych zanieczyszczeń i stale dokłada swoje cegiełki do rozwoju elektromobilności.

Na koniec warto też wspomnieć o polskiej myśli technicznej, która być może jest mniej imponująca, ale wciąż godna uwagi. Nasz kraj nie pozostawał mocno w tyle, bo pierwszy polski samochód elektryczny powstał już w 1971 r. Rodzime auto nazywało się Melex i produkowane było w zakładach WSK w Mielcu.