„Back to School” czyli bardzo krótkie i bardzo intensywne żniwa w branży e-commerce

Dla wielu e-sprzedawców wakacje to czas spadków wolumenów – odzież sezonowa już się w większości sprzedały, a w kalendarzu wydarzeń brakuje okazji do masowych zakupów. Jest jednak jedna branża, dla której ten zaczynający się z początkiem sierpnia i kończący w połowie września okres to czas udanych transakcji  i wzmożonego ruchu. To czas intensywnych żniw w branży artykułów szkolnych.

„Back to school” – akcja promocyjna dla wielu sklepów

Tak zwany „back to school”, czyli powrót do szkoły to hasło, które pojawia się wszędzie –  zarówno w gazetkach sieci handlowych, jak i w witrynach niezależnych sklepów branżowych, księgarni, a także w każdym kanale sprzedaży on-line. Akcje promocyjne artykułów szkolnych propagują nie tylko indywidualne e-sklepy, ale także większość platform typu marketplace, czy też przewoźnicy kurierscy w ramach akcji partnerskich.

Jest to wyjątkowy okres, ponieważ trwa stosunkowo krótko i wszyscy handlowcy chcą w tym samym okresie osiągnąć jak najwyższy poziom sprzedaży, zachowując jednocześnie jak najwyższą marżę handlową. Systematyczny wzrost sprzedaży w tej branży zaczyna się już od połowy lipca. Ceny artykułów szkolnych powoli pną się w górę. Dla największych hitów sprzedażowych wzrosty te mogą sięgać nawet kilkudziesięciu procent, a ta tendencja nie dotyczy podstawowych i najtańszych artykułów (kredki i zeszyty), ale produktów o charakterze modowym, czyli plecaków, piórników czy worków na obuwie. Dużym powodzeniem cieszą się produkty opatrzone modnymi wzorami na licencji gier, czy postaci z filmów i kreskówek. W przypadku takich artykułów cena staje się wtórna, jeżeli pociecha uprze się, że do szkoły pójdzie z plecakiem z bohaterem „X” albo nie pójdzie wcale. Ze względu na ograniczenia licencyjne – zwykle za wprowadzenie na rynek danego wzoru odpowiadają jeden czy dwa podmioty, więc cena bazowa jest stała, a cena końcowa dla klienta jest wypadkową popytu i podaży.

Ograniczona ilość producentów

Wśród materiałów podstawowych takich jak zeszyty, kredki, bloki czy długopisy, liczba dostępnych marek też jest ograniczona. Mamy w zasadzie do czynienia z kilkoma liczącymi się producentami i markami. Otwierając znany portal aukcyjny pod hasłem „kredki”, znajdziemy setki ofert, ale w zasadzie tylko 2-3 znanych marek plus odrobinę produktów no-name (mali producenci lub importerzy) i produktów premium (raczej dla plastyków, niż dla pierwszoklasistów). Trochę zamieszania na rynku wprowadzają oferty sieci handlowych, które z jednej strony wprowadzają na rynek mocne marki własne (z coraz lepszą jakością za rozsądną cenę), a z drugiej zaś – oferują markowe produkty po bardzo atrakcyjnych cenach. Dlatego może się okazać, że zaopatrzenie w podstawowe produkty do szkoły, konsumenci w sporej części zrealizują w pobliskim markecie lub za pomocą sklepu online należącego do danej sieci handlowej.

Trudny rok dla branży artykułów szkolnych

Obecny rok dla branży jest wyjątkowo trudny – połączenie takich czynników jak inflacja, zaburzenia łańcucha dostaw z Chin, wysoki kurs walut oraz znaczące podwyżki cen papieru sprawiają, że uczniowska wyprawka będzie w tym roku wyjątkowo droga. E-sprzedawcy muszą się zmierzyć nie tylko z konkurencją na własnym polu, ale także wyjątkowo atrakcyjną w tym roku konkurencją w nowoczesnych kanałach off-line i z kurczącym się portfelem nabywców.

Duża konkurencja i krótki czas na reakcję wymusza nie tylko walkę o konsumenta ceną, ale także takimi atutami jak czas i pewność dostawy. Im bliżej magicznej daty 1 września, tym ważniejsze staje się zapewnienie o dostępności produktu, jak i jego jak najszybsza dostawa do odbiorcy. Z jednym i drugim wyzwaniem łatwiej zmierzą się podmioty, które albo same posiadają, albo korzystają z usług operatora logistycznego wyposażonego w systemy informatyczne dbające o poprawność  informacji i kontrolujące na bieżąco dostępności produktów na stanie. Zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem jest, kiedy merchant zwiąże się z firmą logistyczną, która oprócz usług fulfilmentu posiada także własny pakiet usług kurierskich, gwarantujących terminową i szybką dostawę. W ramach usługi InPost Fulfillment e-sklep ma nie tylko zapewnioną rzetelną informację o zapasach wprost z systemu WMS (system zarządzania towarem w magazynie), ale także gwarancję spakowania i wysłania dużej ilości przesyłek każdego dnia roboczego do późnych godzin popołudniowych.

Branża artykułów szkolnych – wyzwanie dla małych firm

Dodatkowym wyzwaniem jest także skokowy wzrost liczby zamówień na dzień oraz ich nierówny rozkład w ciągu tygodnia. Im mniejszy magazyn z mniejszym składem i mniejszą ilością nowoczesnych rozwiązań, tym trudniej zrealizować liczbę zamówień większą, chociażby o 100% od standardowej, a gdzie tu marzyć o obsłużeniu chwilowych wzrostów o 300 czy 500%. Jedynie duzi operatorzy logistyczni mają potencjał (duży zespół) i narzędzia (systemy wspierające, automatyka magazynowa), by takie skokowe wzrosty obsługiwać w miarę płynnie i sprawnie rozładowywać spiętrzenia dużej liczby zamówień w krótkim czasie.

Innym, specyficznym dla branży wyzwaniem jest poprawna identyfikacja towaru. Wielu producentów artykułów szkolnych i plastycznych zachowuje się, jakby sprzedaż w Internecie nie istniała albo stanowiła nieistotny margines. Duża liczba produktów wychodzi z fabryk w różnych wzorach i wariantach kolorystycznych, ale na jednym kodzie SKU (kodzie magazynowym) i kodzie EAN (kodzie kreskowym). Dla handlu tradycyjnego jest to ogromne ułatwienie, bo nie wprowadzają do systemów 10 różnych indeksów na 10 wzorów okładek tego samego zeszytu, czy 3 różnych SKU dla trzech różnych kolorów linijki. Konsument podchodzi do półki i wybiera produkt, który chce, a na kasie ze stanów schodzi po prostu „zeszyt XYZ, szt. 1”.

Natomiast w e-commerce nie ma takiego komfortu – konsument ogląda zdjęcia i jeżeli spodoba mu się okładka z króliczkiem i linijka w kolorze zielonym, to takie zamówi i takie chce otrzymać. Jeżeli różne wzory i różne kolory są w systemie na tym samym kodzie – poprawna realizacja zamówień klientów e-commerce nie jest po prostu możliwa. Lekcję tę już dawno odrobiła branża odzieżowa – wcześniej też trafiały się przypadki, że ten sam T-shirt był dostępny w pięciu kolorach i czterech rozmiarach, ale wszystko na jednym kodzie EAN. Dziś taka sytuacja w branży fashion jest niedopuszczalna, niestety w branży szkolnej nadal jest normą.

Jak przygotować magazyn branży artykułów szkolnych?

Na dużą skalę poprawna sprzedaż tzw. „mixów” wymaga od magazynu rozindeksowania dostawy na wejściu, wygenerowania własnych kodów technicznych na każdy wariant i oklejenie przynajmniej opakowań zbiorczych (z posortowanymi wg wariantu produktami) naklejkami z nowym kodem i opisem wariantu i koloru. Jedynie takie rozwiązanie pozwala zarówno na poprawne wyliczenie zapasu magazynowego każdego wariantu, jak i koloru, a także zaoferowanie rzeczywistych stanów na stronie e-sklepu. To również przekłada się na poprawną kompletację i wysyłkę. Jest to o tyle istotne, że z punktu widzenia konsumenta trudno o gorsze doświadczenie zakupowe, jeżeli zamówił on piękny zestaw bloków i farb z wizerunkiem jednorożca, a otrzyma przypadkowe wzory tylko dlatego, że na etapie produkcji ktoś chciał zaoszczędzić na liczbie kodów magazynowych, a magazyn e-commerce nie potrafił sprostać oczekiwaniom konsumenta co do właściwej identyfikacji produktu.

Operator logistyczny – idealne rozwiązanie dla branży artykułów szkolnych?

Branża artykułów szkolnych i plastycznych jest wyjątkowo trudna. Z jednej strony mamy do czynienia z pewnym długiem technologicznym i balastem tradycyjnego myślenia o produkcie, z drugiej zaś z wyjątkową kumulacją ogromnej ilości operacji w krótkim czasie. Dodatkowo w warunkach wytężonej walki cenowej o konsumenta. Przy tak wymagającym biznesie i tak krótkim czasie wzmożonej aktywności warto rozważyć ofertę operatora logistycznego, który z jednej strony będzie w stanie zaoferować rozwiązania informatyczne niwelujące problemy z identyfikacją produktów i monitorowaniem zapasów, a z drugiej strony pozwoli nam zamienić znaczącą część kosztów stałych na zmienne poprzez transfer kosztów osobowych, związanych z pakowaniem zamówień, ze stałych (zatrudniony własny personel) na zmienne (koszt usługi w postaci zapakowaniu jednego zamówienia).