Samozatrudnienie ma wiele zalet – gwarantuje niezależność, elastyczne godziny pracy, spełnienie zawodowe i satysfakcjonujące zarobki. Każdy przedsiębiorca wie jednak, że prowadzenie firmy nie jest pozbawione wad, a czasem stawia przed nami trudne wyzwania. Praca na etacie zapewnia większy spokój ducha oraz prawo do dni wolnych. Jak wygląda sytuacja z płatnym urlopem w przypadku własnej działalności gospodarczej? Czy przysługuje on właścicielom firm?
Działalność gospodarcza a wymiar urlopu
Dużo czasu i energii wkładamy w rozwój własnego biznesu – często pracujemy znacznie więcej niż w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę w wybranym przedsiębiorstwie. Nierzadko mówi się, że właściciel firmy nigdy nie odpoczywa, zawsze bowiem jest coś ważnego i pilnego do załatwienia. Jeśli nie mamy pracowników, cała działalność spoczywa na naszych barkach, ale nawet zgrany zespół wykwalifikowanych specjalistów nie zapewnia całkowitego oderwania się od codziennych obowiązków. Czasem jedynym ratunkiem mogą być beztroskie wakacje spędzone z rodziną – z dala od skrzynki mailowej oraz telefonu. Czy przedsiębiorcom przysługuje jednak prawo do urlopu wypoczynkowego? To przecież powszechna forma dni wolnych od pracy, dzięki której załatwimy bieżące sprawy związane z życiem prywatnym lub wyjedziemy na wycieczkę. Niestety, prowadząc własną działalność gospodarczą, musimy pożegnać się z tym przywilejem. Urlop wypoczynkowy przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym w ramach umowy o pracę. Jeśli przedsiębiorca potrzebuje wziąć dni wolne, ponosi wszystkie koszty z nimi związane. Sytuacja jest więc oczywista: jeśli nie pracujesz, nie zarabiasz. Mając swój biznes, powinieneś brać więc pod uwagę możliwość wystąpienia nagłych życiowych sytuacji i odpowiednio planować prywatne wyjazdy tak, aby urlop nie obciążał Twoich interesów.
Działalność gospodarcza a urlop – co ze stażem pracy?
Skoro wiemy już, że własna firma oznacza brak płatnego urlopu wypoczynkowego, warto poruszyć kwestię stażu pracy. Jak wiemy, pracownik zatrudniony na etacie otrzymuje nie tylko wynagrodzenie, ale przysługują mu też różne prawa pracownicze – w tym właśnie wspomniany staż pracy. Co kryje się za tym pojęciem? Chodzi po prostu o łączny czas zatrudnienia – wlicza się do niego wszystkie okresy aktywności zawodowej. Jeśli chodzi o pracowników etatowych, sprawa jest oczywista, ale co z osobami prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą? Po raz kolejny nie mamy dobrych wiadomości: według obowiązującego prawa nie istnieje regulacja, która pozwoliłaby wliczyć okres samozatrudnienia do stażu pracy. Stąd też brak przywileju urlopu wypoczynkowego dla przedsiębiorców. W praktyce oznacza to, że doświadczony właściciel firmy przechodzący w tryb pracy na etacie będzie traktowany jak pracownik podejmujący zatrudnienie po raz pierwszy. Musi on więc wypracować sobie wszystkie przywileje – w tym prawo do urlopu wypoczynkowego. Jeśli zatem mamy własną firmę albo pracujemy na umowę o dzieło lub na umowę zlecenie, nie przysługuje nam żaden dodatek stażowy.
Własna działalność a urlop – chorobowe
Czasem zdarza się, że nie czujemy się dobrze lub miewamy kłopoty ze zdrowiem. Tego rodzaju sytuacje są bardzo stresujące, szczególnie jeśli odpowiedzialność za firmę spoczywa na naszych barkach. Nie trzeba się jednak obawiać, bowiem prowadząc działalność gospodarczą mamy prawo do skorzystania ze zwolnienia lekarskiego oraz do otrzymania zasiłku chorobowego. Zostało to uregulowane w przepisach ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Aby jednak bez problemu pójść na chorobowe, przedsiębiorca powinien spełnić pewne warunki. O co konkretnie chodzi? Przede wszystkim należy regularnie i terminowo opłacać składkę chorobową do ZUS-u. Musi też upłynąć tak zwany okres wyczekiwania, który w przypadku ubezpieczenia dobrowolnego wynosi 90 dni. Kolejnym warunkiem będzie złożenie do ZUS-u w ciągu jednego tygodnia odpowiedniego dokumentu , czyli zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy. Warto wspomnieć, że zasiłek chorobowy przysługuje przedsiębiorcy na dokładnie taki sam okres jak w przypadku osoby zatrudnionej na etacie, czyli maksymalnie 182 dni (270 dni, gdy mowa o ciąży lub gruźlicy).
Własna działalność gospodarcza a urlop macierzyński
Kobiety rozwijające swój biznes niestety nie mogą liczyć na prawo do urlopu macierzyńskiego – sytuacja wygląda podobnie jak w kwestii urlopu wypoczynkowego. Mają jednak prawo starać się o przyznanie zasiłku macierzyńskiego – oczywiście, jeśli regularnie płacą składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Czas trwania takiego zasiłku wynosi dokładnie tyle, co urlop macierzyński przewidywany przez kodeks pracy. Trzeba też zaznaczyć, że w przypadku prawa do uzyskania zasiłku macierzyńskiego nie obowiązuje 90-dniowy okres wyczekiwania.
